BAKES KEN PAGONG
The Monkey and The Turtle
Kankana-ey
Nalalaing ngata nanba-kes wenno nan pag-ong?
Adu mang-wan-wani ay nasikap ya nalalaing nan ba-kes.
Nan estorya ay naay ket maam-mu-anno sino nan tet-ewa ay nalalaing isnan dua.
Isa-ay agew naka-ila si pag-ong isna isa-ay poon di ba-a ay nasapi-sapig nan begas na. Nan nasikap ay ba-kes et inun-unaan nasi pag-ong et kanana ay ukana san poon.
Adi linmayad si pag-ong tay gin-tek na ay sia nan in-muna is-san poon.
Et kinanan pag-ong ay pitaken da ay dua san poon tapno ewed ama.
Gapu tan nasikap si ba-kes et kinmayat sia ay ukana na nan nakin-ngato ay pitak di poon.
Kin-mayat abes si pag-ong ay ken-sis-ya nan nakin-baba-ay pitak di poon.
Umi-ye-eyek ay kinmaan ekwat ba-kes nan ukana ay pitak di poon.
Nan kanana et nalamangan-na si pag-ong tay ukana san nasapig ay begas di poon.
Enmey nan agew et naa-min ba-kes san begas di ba-at.
Et kasin pas-pas ay men-anap si makan.
Nakigtot sia isden maila na ay wadan ukan pag-ong ay esa-ay poon di ba-at et nasapi-sapig nan begas na.
Naamu-an na ay sia ob-pay san nakin-baba ay pitak nan na-alan pag-ong is-san poon di ba-at.
Nadismaya ya nauwa-uwat ay kinmaan si ba-kes.
Makapa-eyek anya no nem-nem-nemen? Usto nan kanan-da “nasikap man si ba-kes malam-mangan met la-eng”
Tagalog
Mas matalino ba ang matsing kaysa sa pagong?
Maraming nagsasabing tuso at matalino ang matsing.
Sa kwentong ito malalaman kung sino ba talaga ang mas matalino sa dalawa.
Isang araw nakakita si pagong ng isang puno ng saging na marami ang bunga. Ang magulang na matsing ay inunahan si pagong at in angking sa kanya ang puno.
Hindi pumayag si pagong dahil alam niyang siya ang nauna sa puno. Inimungkahi ni pagong na paghatian nalang nila ang puno para wala nang away.
Dahil tuso nga ang matsing pumayag siya na sa kanya ang taas na bahagi ng puno.
Pumayag naman si pagong na kanya na malamang ang babang bahagi ng puno.
Ngumingising umalis dala ang kanyang bahagi ng puno si matsing.
Ang akala niya-y nalamangan niya si pagong pagkat nakuha niya ang hitik na bunga ng puno.
Lumipas ang mga araw at naubos na ni matsing ang bunga ng saging.
Dali-dali siyang nag-hanap muli ng makakain.
Nagulat siya ng makita niyang may sariling puno ng saging si pagong at hitik na hitik ang bunga nito.
Nalaman niyang mula pala ito sa babang bahagi na nakuha ni pagong sa puno ng saging.
Dismayado at gutom na gutom na umalis si matsing.
Nakakatawa hindi ba kung iisipin? Totoo nga ang kasabihan “tuso man ang matsing napaglalamangan din”.
English
Is the monkey smarter than the turtle?
Many say that the monkey is cunning and intelligent.
This story is about (the monkey and the turtle) and it will tell who of the two, is the intelligent one.
One day the turtle saw a banana tree which was full of fruits. The cunning monkey claimed that the tree was his before the turtle did.
The turtle did not agree because he knew that the tree was his first.
The turtle said that they divide the tree into two so that they would not fight. Because the monkey was cunning, he agreed to get upper part of the tree.
The turtle agreed that he can have the lower half of the tree.
The monkey left with his half of the tree smirking.
He thought that he deceived the turtle by having the fruitful part of the tree.
Days passed and the monkey ran out of banana fruits.
He quickly looked for food to eat.
He was surprised to see that the turtle already had his own banana tree and it was full of fruits.
He realized that this was from the lower half of the banana tree that the turtle got.
Dismayed and hungry, the monkey left.
Isn’t it funny to think? The saying is indeed true that “Even if the monkey is cunning he can still be outsmarted”.